Hơn chục thương lái Trung Quốc chi phối dưa hấu Việt Nam

HÀ NỘI (NV) - Chỉ hơn một chục thương lái Trung quốc chi phối thị trường dưa hấu xuất cảng từ Việt Nam sang nước họ, cũng đủ làm điêu đứng giới nông dân và giới kinh doanh người Việt.

    Theo Bộ Công Thương CSVN thương lái Trung Quốc hoàn toàn
chi phối việc lựa chọn, tiếp nhận dưa đạt chất lượng khi thông quan.
 (Hình: VNExpress)

Đấy là sự giải thích của viên chức Bộ Công Thương CSVN về một trong những nguyên nhân đã làm hàng trăm chiếc xe tải chở dưa hấu nằm kẹt tại cửa khẩu Tân Thanh tỉnh Lạng Sơn, trong một buổi hội thảo trực tuyến xuất nhập khẩu nông sản Việt Nam, vừa được Bộ Công Thương Hà Nội tổ chức.

Theo tường thuật của VnExpress hôm Thứ Bảy, 18 Tháng Tư, 2015, tới mùa thu hoạch dưa hấu, trong khi doanh nghiệp Việt Nam vận chuyển hàng đi cửa khẩu, thì quyền lựa chọn và tiếp nhận mặt hàng đạt tiêu chuẩn hay không, hoàn toàn do thương lái Trung Quốc quyết định. Điều này đương nhiên dẫn đến tình trạng bắt chẹt, trả rẻ.

“Thời gian thông quan mất từ 2 đến 4 tiếng cho mỗi xe hàng, thay vì hơn một phút như bình thường, ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng dưa hấu,” Thứ Trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh giải thích về lý do dưa hấu bị kẹt nhiều ngày dẫn đến hư hỏng, phải đổ bỏ hoặc bán rất rẻ.

Viên chức Bộ Công Thương trình bày trong hội thảo cho biết nhu cầu tiêu thụ tại Trung Quốc tăng 10% mỗi năm. Riêng trong năm 2015, dự báo có 130,000 tấn sẽ được xuất khẩu sang thị trường này. Đây là loại cây trồng dễ canh tác, điều kiện tiêu thụ thuận lợi hơn các loại cây trồng khác, nên nhiều địa phương trong đó chủ yếu khu vực Nam Trung bộ luôn ưu tiên.

Ngày 7 Tháng Tư vừa qua, báo chí tại Việt Nam cho hay mỗi ngày có 800 xe tải chở hoa quả đổ về cửa khẩu Tân Thanh xuất sang Trung Quốc. Tuy nhiên, thủ tục kiểm soát thông quan của hải quan Trung Quốc chậm chạp theo những quy định của họ, dẫn đến cảnh kẹt hàng hơn một nửa.

Nông dân theo nhau trồng dưa hấu nhiều, nhưng khi bán thì thiếu người mua. Tuần vừa qua, người ta thấy tin nhiều người tình nguyện đứng bán dưa hấu giùm nông dân Quảng Ngãi. Trên các cánh đồng dưa ở huyện Sơn Tịnh, Bình Sơn, Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi, nơi đâu cũng nghe người dân than thở vì không bán được dưa. Không người thu mua, nhiều nông dân đành bỏ ruộng dưa chín rục ngoài đồng.

 Dưa hấu chín rục trên cánh đồng ở Quảng Ngãi
 nhưng không có người mua. (Hình: VOV)

Để có thể gỡ được đồng này hay đồng nấy, nông dân đành chấp nhận bán sỉ mỗi mỗi kg có 500 trăm đồng, còn bán lẻ chỉ có 1000 đồng một kg. Năm nay người nào trồng nhiều lỗ nhiều. Một phụ nữ cho hay gia đình bà làm một hécta, lỗ ba mươi mấy triệu, theo tin đài VOV.

Những năm gần đây, nông dân khắp nơi kêu ca vì vị thương lái người Trung Quốc lừa khiến nông dân cũng như doanh nhân người Việt sạt nghiệp nhưng tình trạng này vẫn cứ tiếp diễn. Từ ớt tới thanh long, từ vải thiều đến hồ tiêu. Đó là không kể những trò quỷ quái thu mua từ lá khoai mì, móng chân trâu, đỉa... làm giá rồi bỏ chạy.

Ngày 28 Tháng Bảy, 2014, báo điện tử VnExpress cho hay bộ trưởng Công Thương và bộ trưởng Nông nghiệp và Phát Triển Nông Thôn vừa họp bàn để “đưa ra kịch bản, chủ động đối phó với các tình huống khi Trung Quốc siết cửa khẩu.”

Theo bản tin vừa kể, “Tại cuộc họp chiều 27 Tháng Sáu, lãnh đạo Bộ Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn cho biết đã nhận được thông tin phía Trung Quốc đang tăng cường giám sát xuất nhập khẩu tiểu ngạch về thương mại, thậm chí có cửa khẩu sẽ dừng giao thương nông sản. Theo bộ, thị trường nông sản Việt Nam đang đứng trước nguy cơ không ổn định do nông sản Việt Nam chủ yếu xuất sang Trung Quốc qua đường tiểu ngạch.”

Đã có “họp bàn” như thế và biết phải đưa ra kế hoạch đối phó như thế, nhưng nay thì tình trạng bị thương lái Trung Quốc tiếp tục siết cổ cả nông dân và doanh nhân Việt Nam vẫn diễn ra. (TN)