 |
| Giới trẻ hút thuốc lá điện tử tại quán Henley Vaporium, New York hôm 29/4/2014 |
Mới đây, tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã lên tiếng kêu gọi các nước trên thế giới cần phải có những quy định chặt chẽ hơn đối với thuốc lá điện tử (e-cigarette) vì những lo ngại về sức khỏe gây nên bởi sản phẩm này.
Thuốc lá điện tử là một loại sản phẩm dùng pin, thay thế thuốc lá thông thường, có sử dụng nicotine ở liều thấp hơn so với thuốc lá truyền thống và không tạo khói thật như thuốc lá thông thường. Đây là sản phẩm được các nhà sản xuất thuốc lá quảng bá sản phẩm này có thể giúp người nghiện thuốc lá bỏ thuốc, nhưng các nhà khoa học thì có ý kiến ngược lại.
Để tìm hiểu thêm về mặt lợi hại của thuốc lá điện tử, Việt Hà phỏng vấn Tiến sĩ Brian Kings, tư vấn khoa học cao cấp của văn phòng về thuốc lá và sức khỏe thuộc Cơ quan Phòng chống dịch bệnh Hoa Kỳ CDC.
Việt Hà: Thưa tiến sĩ, mới đây CDC có một báo cáo cho thấy có hơn ¼ triệu thiếu niên Mỹ chưa từng hút thuốc lá, đang sử dụng thuốc lá điện tử. Con số này đã tăng lên gấp ba lần so với năm 2011. CDC quan ngại thế nào về vấn đề trẻ dùng thuốc lá điện tử?
TS. Brian Kings: Trước hết việc sử dụng thuốc lá điện tử ở giới trẻ đáng lo ngại vì nó có chứa chất nicotine. Chất này ngoài làm cho người ta bị nghiện nó còn có tác hại lên sức khỏe trong giới trẻ, nó liên quan đến việc phát triển trí não. Phần lớn các loại thuốc lá điện tử được điều tra đều có chứa nicotine và chúng ta biết là nó có hại vì có ảnh hưởng lên sự phát triển trí não. Lo ngại thứ hai đối với việc sử dụng thuốc lá điện tử ở giới trẻ là nó tương tự như thuốc lá thông thường. Điều mà chúng tôi thấy ở số liệu điều tra giới trẻ trong trường trung học ở Mỹ là phần lớn các em chưa từng bao giờ sử dụng thuốc lá thông thường nhưng lại đang sử dụng thuốc lá điện tử. Điều này gây lo ngại vì nó có thể là cửa mở dẫn đến việc sử dụng thuốc lá thông thường. Cho nên việc sử dụng thuốc lá điện tử là đáng lo ngại thứ nhất là về mặt sức khỏe liên quan đến chất nicotine có trong sản phẩm và thứ hai là nó là cửa mở dẫn đến việc sử dụng thuốc lá thông thường.
...vào lúc này vẫn chưa có bằng chứng khoa học xác định thuốc lá điện tử giúp việc bỏ thuốc hiệu quả, ngược lại chúng tôi có bằng chứng mạnh mẽ trong nhiều thập kỷ cho thấy các biện pháp khác hiệu quả hơn...- TS. Brian Kings
Việt Hà: Yếu tố nào khiến giới trẻ giờ đây sử dụng nhiều thuốc lá điện tử?
TS. Brian Kings: Có nhiều yếu tố dẫn đến hiện trạng này. Yếu tố nổi bật nhất là việc quảng cáo. Sản phẩm thuốc lá điện tử đã được quảng cáo bởi nhiều phương tiện truyền thông, chủ yếu là qua TV, trong khi các sản phẩm thuốc lá truyền thống đã bị cấm quảng bá trên TV từ đầu những năm 1970. Rất nhiều trẻ xem TV trong khi những sản phẩm thuốc lá điện tử được quảng cáo trên đó với hình ảnh những người nổi tiếng sử dụng thuốc lá điện tử. Hình ảnh này chắc chắn có đóng góp vào việc sử dụng thuốc lá điện tử ở giới trẻ.
Một yếu tố khác cũng đóng góp vào sự gia tăng sử dụng thuốc lá điện tử ở giới trẻ là sự sẵn có của nhiều loại hương vị khác nhau của thuốc lá điện tử, đặc biệt là những hương vị được trẻ em thích. Rất nhiều loại thuốc lá điện tử có vị kẹo gum, socola và những vị ngọt khác. Chúng ta đã biết từ những nghiên cứu trước đây là những vị khác nhau như vậy đặc biệt hấp dẫn đối với trẻ em. Và yếu tố cuối cùng đóng góp vào xu hướng mới là giá cả của thuốc lá điện tử. Các sản phẩm này không bị đánh thuế cao như thuốc lá thông thường. Nhiều tiểu bang, chúng còn không bị đánh thuế. Chúng có thể được mua bởi một số tiền ít ỏi là những đồng lẻ trong túi từ các cửa hàng tiện lợi.
Việt Hà: Hồi tháng 4, CDC cũng có báo cáo cho thấy việc sử dụng thuốc lá điện tử làm gia tăng các ca ngộ độc thuốc. Xin ông cho biết những ngộ độc chính từ thuốc lá điện tử là gì?
TS. Brian Kings: Ngộ độc do thuốc lá điện tử có thể xuất hiện ở người sử dụng trực tiếp thuốc lá điện tử và cả ở những người không sử dụng thuốc lá điện tử nhưng bị tiếp xúc với sản phẩm này. Ngộ độc do tiếp xúc với sản phẩm có thể bao gồm buồn nôn, khó thở, thậm chí đã có một trường hợp tử vong do nuốt vào người chất lỏng trong thuốc. Ở trẻ, ngộ độc thuốc lá điện tử thường do hít vào chất lỏng từ thuốc. Các sản phẩm này thường có nơi lưu trữ chất lỏng và nếu trẻ hít vào hay uống vào thì có thể bị ngộ độc như buồn nôn. Đã có những báo cáo về ngộ độc qua tiếp xúc trên da với chất lỏng của thuốc như mẩn ngứa. Nhưng phần lớn các trường hợp ngộ độc thuốc là do hít vào chất lỏng từ thuốc.
Việt Hà: Vậy thì với trường hợp hít hơi thuốc lá điện tử có thể bị ngộ độc không?
TS. Brian Kings: Trung tâm phòng ngừa ngộ độc không hạn chế khả năng bị ngộ độc qua việc hít và uống vào chất lỏng không thôi. Chúng tôi không có số liệu cụ thể để chứng minh nhưng chúng tôi biết là hơi từ thuốc cũng có chứa những chất có hại. Các nghiên cứu cho thấy các chất như kim loại, các chất ở lượng thấp có trong thuốc lá như nitrosamine và formaldehyde và acrolein cũng có trong các sản phẩm này. Cho nên bên cạnh nicotine là chất có hại cho trẻ thì chúng ta cũng biết các nghiên cứu cho thấy những chất có hại khác trong các sản phẩm thuốc lá điện tử. Cho nên có những tác hại đối với sức khỏe tiềm ẩn khi tiếp xúc với aerosol trong thuốc là điện tử và điều này đã khiến ngày càng nhiều các tiểu bang và địa phương đã đưa thuốc lá điện tử vào trong luật cấm hút thuốc, tức là thuốc lá điện tử cũng không được sử dụng ở những nơi mà thuốc lá thông thường bị cấm. Có nhiều hơn các tiểu bang đang thực thi luật này.
Thay thế thuốc lá thường?
Việt Hà: Có người nói rằng họ dùng thuốc lá điện tử để bỏ thuốc lá và nó có tác dụng. Ông có nhận xét thế nào về ý kiến này?
TS. Brian Kings: Có nhiều những báo cáo mang tính câu chuyện của cá nhân cho rằng họ dùng thuốc lá điện tử để bỏ hút thuốc lá nhưng đó không phải là dữ liệu thống kê. Các số liệu thống kê được công bố cho đến bây giờ vẫn chưa cho thấy là thuốc lá điện tử thực sự giúp người ta bỏ thuốc. Có một số báo cáo riêng lẻ về việc sử dụng các biện pháp khác như miếng dán nicotine có thể giúp bỏ thuốc nhưng không có báo cáo tổng hợp kết luận rằng hút thuốc lá điện tử có thể giúp bỏ thuốc. Chúng tôi cũng đã thấy các số liệu thống kê cho thấy một số lượng đông người dùng hai loại thuốc cùng một lúc là thuốc lá truyền thống và thuốc lá điện tử. Có nghĩa là người ta vẫn tiếp tục dùng cả hai loại mà không bỏ thuốc.
Việc sử dụng đồng thời hai loại sản phẩm làm chúng tôi lo ngại vì người dùng không những tiếp xúc với những chất độc hại có trong thuốc lá mà họ còn tiếp thêm chất nicotine và các chất độc hại khác từ thuốc lá điện tử vào người. Cho nên vào lúc này vẫn chưa có bằng chứng khoa học xác định thuốc lá điện tử giúp việc bỏ thuốc hiệu quả, ngược lại chúng tôi có bằng chứng mạnh mẽ trong nhiều thập kỷ cho thấy các biện pháp khác hiệu quả hơn như việc gián miếng có nicotine được Cơ quan an toàn thực phẩm và thuốc Hoa Kỳ chấp nhận, hay kẹo nicotine.
Các số liệu thống kê được công bố cho đến bây giờ vẫn chưa cho thấy là thuốc lá điện tử thực sự giúp người ta bỏ thuốc.- TS. Brian Kings
Còn vào lúc này Cơ quan an toàn thực phẩm và thuốc Hoa Kỳ vẫn chưa chấp nhận thuốc là điện tử như là biện pháp giúp bỏ thuốc.
Việt Hà: Nhưng người ta có thể nói rằng việc dùng thuốc lá điện tử bớt hại hơn so với hút thuốc lá thông thường, ông sẽ nói sao với ý kiến đó?
TS. Brian Kings: Nếu so với thuốc lá thông thường vốn chứa đến 7,000 loại chất độc trong đó có đến 70 loại gây ung thư, các nghiên cứu về thuốc lá điện tử bây giờ vẫn đang được tiến hành nhưng rõ ràng là các thành phần gây hại cho sức khỏe hoặc gây ung thư trong thuốc lá điện tử đúng là ít hơn so với thuốc lá thông thường nhưng điều quan trọng nên nhớ là thuốc lá điện tử không phải là không có hại. Cho nên dù nó ít độc hơn nhưng nó vẫn có nguy cơ với sức khỏe. Do đó mục tiêu cuối cùng là bỏ hoàn toàn thuốc lá, mà không sử dụng bất cứ sản phẩm nào, dù là thuốc lá truyền thống hay thuốc lá điện tử.
Việt Hà: WHO mới đây đã khuyến cáo các nước phải có những quy định hạn chế việc sử dụng thuốc lá điện tử, một thị trường có trị giá đến 3 tỷ đô la. Theo ông điều này sẽ gặp những khó khăn và thuận lợi nào ở các nước?
TS. Brian Kings: Với thuốc lá điện tử, nó phụ thuộc từng nước cụ thể. ở Hoa kỳ thì từng tiểu bang có quy định riêng về thuốc lá điện tử. Lúc này chúng ta cần phải cẩn thận từ bài học quá khứ để xem xét để đảm bảo đạt được những lợi ích tối đa từ sản phẩm trong khi phải cẩn thận những tác hại có thể của thuốc. Một điều mà chúng ta có thể làm là có quy định đầy đủ về việc sử dụng thuốc lá điện tử.
Hoa Kỳ đang theo hướng đưa thuốc lá điện tử vào trong danh mục thuốc lá nói chung. Hồi tháng 4, FDA đã đưa ra đề nghị nhiều hạn chế với thuốc lá điện tử trong đó có việc cấm trẻ dưới 18 tuổi mua thuốc. Đó là những điều mà WHO đã khuyến cáo. Chúng ta cần phải thận trọng trong vấn đề này để đảm bảo tối đa hóa những lợi ích của thuốc khi có những nghiên cứu khoa học chứng minh trong khi giới hạn những tác hại của sản phẩm.
Việt Hà: Xin cảm ơn ông đã dành cho chúng tôi buổi phỏng vấn
Việt Hà cảm ơn quý vị đã quan tâm theo dõi. Xin quý vị chia sẻ các thông tin và những đóng góp về các vấn đề y tế, sức khỏe đến trang tạp chí sức khỏe đời sống tại email vietha@rfa.org hoặc www.facebook.com/vietharfa
No comments :
Post a Comment