 |
| Ảnh minh họa |
Ung thư tuyến tiền liệt, căn bệnh phổ biến ở đàn ông lớn tuổi, và hói đầu dường như có mối liên quan với nhau, theo một nghiên cứu mới đây tại Mỹ. Theo các nhà nghiên cứu, một số loại hói đầu nhất định có thể là dấu hiệu sớm về nguy cơ bị ung thư tiền liệt tuyến tăng triển (aggressive). Việt Hà có bài tìm hiểu
Một nghiên cứu mới được các nhà khoa học Mỹ công bố gần đây cho thấy một số dạng hói đầu nhất định có thể có liên quan đến sự gia tăng về nguy cơ bị ung thư tiền liệt tuyến tăng triển ở nam giới.
Hormone trong hói đầu và ung thư ở nam giới
Theo nghiên cứu mới được công bố hôm 15 tháng 9, các nhà khoa học thấy rằng những người đàn ông ở độ tuổi 45 bị hói đầu phía trước dạng vừa và thưa tóc ở đỉnh đầu có nhiều hơn 39% nguy cơ bị ung thư tiền liệt tuyến tăng triển ở độ tuổi lớn hơn.
Nghiên cứu được tiến hành dựa vào bảng câu hỏi về dạng và mức độ hói đầu của nam giới ở độ tuổi 45. Đã có hơn 39,000 người tham gia vào nghiên cứu. Nghiên cứu tiến hành theo bảng câu hỏi, được trao cho những người nghiên cứu, lúc này đã bước vào độ tuổi từ 55 đến 74. Họ được yêu cầu nhìn vào các bức hình cho thấy các dạng hói đầu khác nhau và chọn ra loại hói đầu nào mà họ nhớ họ đã bị khi ở độ tuổi 45. Những nhà nghiên cứu đã theo dõi họ khoảng hơn 2 năm sau đó và phát hiện thấy có hơn 1,100 người bị ung thư tuyến tiền liệt, trong số đó có 571 trường hợp bị ung thư tiền liệt tuyến tăng triển, tức là giai đoạn 3 hoặc hơn hoặc tử vong. Theo kết quả của nghiên cứu, những người bị hói đầu phía trước và thưa tóc giữa đầu dạng nhẹ có nguy cơ cao hơn bị ung thư tuyến tiền liệt. Trong khi đó, kết quả nghiên cứu không cho thấy có mối liên hệ giữa ung thư tuyến tiền liệt với các dạng hói đầu khác hoặc người không bị hói đầu.
Theo kết quả của nghiên cứu, những người bị hói đầu phía trước và thưa tóc giữa đầu dạng nhẹ có nguy cơ cao hơn bị ung thư tuyến tiền liệt
.....Theo kết quả của nghiên cứu, những người bị hói đầu phía trước và thưa tóc giữa đầu dạng nhẹ có nguy cơ cao hơn bị ung thư tuyến tiền liệt.
Theo Tiến sĩ Michael Cook, thuộc Viện Ung thư Hoa Kỳ, người tham gia nghiên cứu, hói đầu và hormone có liên quan với nhau, trong khi hormone nam cũng đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của ung thư tiền liệt tuyến. Do đó các nhà nghiên cứu nghi ngờ có sự liên quan giữa việc tiếp xúc lâu dài với hormone nam giới và ung thư tuyến tiền liệt.
TS. Michale Cook: có những bằng chứng cho thấy hormone nam đặc biệt là testosterone và dihydrotestosterone (DHT) có liên quan đến các loại hói đầu ở đàn ông. Loại thuốc chính dùng cho các loại hói đầu đàn ông thường được dùng là thuốc Finasteride hay còn được bán với tên hãng là Propecia có thể làm giảm việc rụng tóc và thậm chí còn khiến tóc mọc ở một số người. Cơ chế hoạt động của thuốc là làm giảm hormone nam ở các tế bào trên đầu và ở tế bào chân tóc. Cho nên nó có liên quan rất chặt chẽ đến hormone nam. Chúng ta biết hormone nam cần thiết cho sự phát triển của tuyến tiền liệt và chúng ta cũng biết là hormone nam cũng rất quan trọng trong sự phát triển của ung thư tuyến tiền liệt. Đó là lý do vì sao chúng ta dùng liệu pháp chặn hormone androgen (androgen deprivation therapy) hay còn gọi là ADT, cho bệnh ung thư khu vực. Điều mà chúng ta chưa biết là liệu những loại hormone này có tham gia vào sự bắt đầu của các ca ung thư tuyến tiền liệt hay không.
Từ suy nghĩ này, các nhà nghiên cứu quyết định sử dụng hình ảnh hói đầu như đại diện về sự tiếp xúc lâu dài với hormone nam để tìm hiểu mối liên quan của nó với ung thư tuyến tiền liệt. Tiến sĩ Michael Cook nói tiếp:
TS. Michael Cook: các nghiên cứu gần đây đo lượng hormone trong máu cho các kết quả khác nhau để có thể đưa ra một kết luật chắc chắn. Cho nên điều mà chúng tôi làm trong nghiên cứu là sử dụng các loại hói đầu khác nhau như các đại diện về việc tiếp xúc lâu dài cả đời với các loại hormone nam giới. Chúng tôi hy vọng phương pháp sử dụng các dạng hói đầu ở nam giới sẽ chính xác hơn trong việc đo lường sự tiếp xúc lâu ngày với hormone và do đó có thể cho thấy là hormone nam là yếu tố liên quan đến sự bắt đầu và tiến triển của ung thư tuyến tiền liệt ở nam giới.
Finasteride, loại thuốc dùng cho hói đầu lúc đầu đã được chấp thuận dùng cho các trường hợp tuyến tiền liệt sưng to hoặc u lành tuyến tiền liệt và đây là những bệnh ảnh hưởng đến nam giới khi họ về già. Có thể là hơn 60% nam giới sau độ tuổi 60 bị các chứng này. Nó gây các vấn đề như khó đi tiểuTS Michael Cook
Theo tiến sĩ Michael Cook, trên thực tế, người ta cũng đã dùng loại thuốc trị hói đầu để kìm hãm tuyến tiền liệt sưng lên. Loại thuốc được sử dụng là Finasteride hay còn được bán dưới cái tên Proscar. Nếu những bằng chứng về việc sử dụng loại thuốc này giúp hạn chế sự phát triển của ung thư tuyến tiền liệt được chứng minh, kết quả đó sẽ giúp củng cố kết quả của nghiên cứu mới về mối liên quan giữa hói đầu và ung thư tuyến tiền liệt.
Prostate cancer - Ung thư tuyến tiền liệt. Ảnh minh họa (Courtesy cabap.org)
TS. Michael Cook: Finasteride, loại thuốc dùng cho hói đầu lúc đầu đã được chấp thuận dùng cho các trường hợp tuyến tiền liệt sưng to hoặc u lành tuyến tiền liệt và đây là những bệnh ảnh hưởng đến nam giới khi họ về già. Có thể là hơn 60% nam giới sau độ tuổi 60 bị các chứng này. Nó gây các vấn đề như khó đi tiểu. Thuốc có thể giúp làm giảm rụng tóc và ở vài người nó còn giúp mọc tóc, và vì vậy nó còn được dùng cho hói đầu. Đối với ung thư tuyến tiền liệt, kết quả của các nghiên cứu rất khó để diễn giải. Đã có nghiên cứu về finasteride và ung thư tuyến tiền liệt và lúc này không có bằng chứng rõ ràng là nó có ảnh hưởng mạnh lên ung thư tuyến tiền liệt. Có nhận định cho rằng nó giúp giảm chút ít nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt và nếu như vậy thì nó cũng ủng hộ ý tưởng của chúng tôi về hormone androgen với các dạng hói đầu và tác động của nó lên lúc ban đầu của ung thư tuyến tiền liệt.
Có thể giúp chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt?
Ung thư tuyến tiền liệt vốn là căn bệnh phổ biến ở đàn ông lớn tuổi. Theo Hiệp hội ung thư Hoa Kỳ, căn bệnh có thể khiến khoảng 30,000 người thiệt mạng tính cho đến cuối năm nay. Từ năm 1993, Hiệp hội ung thư Hoa Kỳ đã khuyến cáo đàn ông từ 50 tuổi tở lên nên đi thử PSA định kỳ hàng năm. Những người có nguy cơ bị ung thư tiền liệt tuyến cao như có người thân cùng huyết thống đã từng bị bệnh này, được khuyên nên bắt đầu kiểm tra PSA trong máu từ độ tuổi 40.
Tuy nhiên vào năm 2012, Nhóm tư vấn của chính phủ Mỹ về ngăn ngừa bệnh tật lại cho rằng việc thử PSA là không cần thiết và khuyên mọi người không nên thử PSA. Nguyên nhân được đưa ra là mức độ chính xác và những rủi ro đi kèm tiếp theo sau những thủ thuật y khoa được áp dụng sau khi thử PSA. Bác sĩ Otis Brawley, Giám đốc Y tế thuộc Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ cho biết:
Có những mặt hại liên quan đến xét nghiệm ung thư tiền liệt tuyến. Trước hết là xét nghiệm này sai đến 80%. Có nhiều người sau xét nghiệm này làm sinh tiết thì bị nhiễm trùng. Có một số nhỏ người thậm chí tử vong sau sinh tiết...Có khoảng 1 trong 100 đến 200 người qua phẫu thuật do ung thư tuyến tiền liệt đã tử vong sau đó
BS. Otis Brawley
BS. Otis Brawley: có những mặt hại liên quan đến xét nghiệm ung thư tiền liệt tuyến. Trước hết là xét nghiệm này sai đến 80%. Có nhiều người sau xét nghiệm này làm sinh tiết thì bị nhiễm trùng. Có một số nhỏ người thậm chí tử vong sau sinh tiết. Có những người bị phát hiện ung thư không nguy hiểm nhưng vẫn thực hiện các điều trị không cần thiết. Có khoảng 1 trong 100 đến 200 người qua phẫu thuật do ung thư tuyến tiền liệt đã tử vong sau đó. Khi chúng ta nói đến cái hại thì rất nhiều nhưng khi nói đến cái lợi của xét nghiệm này thì đó vẫn còn là một câu hỏi.
Những người có mức PSA cao hơn 4 nanogram/ ml bị coi là không bình thường và sẽ được khuyên làm các bước xét nghiệm tiếp theo để kiểm tra xem tuyến tiền liệt có bị sưng to hay không. Bác sĩ sẽ kiểm tra tuyến này trực tiếp bằng cách đưa tay vào đường hậu môn của bệnh nhân. Tiếp theo đó, bệnh nhân sẽ có thể phải kiểm tra sinh tiết. Bác sĩ dùng kim lấy tế bào từ tuyến tiền liệt nằm bên trong bụng bệnh nhân. Đây là khâu gây đau đớn, khó chịu cho người bệnh và có thể dẫn đến nhiễm trùng, chảy máu.
Mặt khác, ung thư tiền liệt tuyến trong phần đông các trường hợp phát triển chậm và không nguy hiểm như các loại ung thư khác. Có nhiều người lớn tuổi chết vì các nguyên nhân khác thay vì nguyên nhân ung thư tiền liệt tuyến mặc dù trước đó họ đã được chẩn đoán bị ung thư tuyến này.
Cũng có những người có mức PSA cao hơn bình thường nhưng sau khi xét nghiệm sinh tiết thì lại không phát hiện ung thư. Có từ 65 đến 70% người có PSA cao nhưng khi làm sinh tiết lại không phát hiện ung thư.
Trong khi đó, đối với các trường hợp bị ung thư tiền liệt tuyến tăng triển, tức ở giai đoạn 3 và cao hơn thì việc thử PSA cũng không giúp ích gì.
Tuy nhiên, cũng có những bác sĩ không ủng hộ quan điểm cho rằng việc thử PSA là không cần thiết với mọi người vì họ nói rằng việc thử PSA đã giúp cứu nhiều mạng người. Hội tiết niệu học Mỹ cho rằng kể từ khi việc thử PSA được phổ biến, tỷ lệ tử vong do căn bệnh này tại Mỹ đã giảm 40%, tỷ lệ người bị di căn giảm 80%.
Chính bởi những tranh cãi chưa dứt xung quanh việc thử PSA, các nhà khoa học từ lâu đã tìm kiếm những phương pháp khác hoặc phương pháp bổ xung cho PSA để tầm xét ung thư tiền liệt tuyến. Việc tìm hiểu sự liên quan giữa hói đầu và ung thư tiền liệt tuyết, theo Tiến sĩ Michael Cook, có thể giúp đóng góp vào việc tìm ra một cách tầm xét bệnh tốt hơn trong tương lai, dù mục tiêu đặt ra ban đầu của nghiên cứu không nhằm làm thay đổi thực tế xét nghiệm chẩn đoán bệnh hiện đang được áp dụng.
TS. Michael Cook: Chúng tôi cố gắng đánh giá nguyên nhân của ung thư tuyến tiền liệt bằng việc sử dụng phương pháp hormone nam mẫu. Chúng tôi không có ý định thay đổi cách xét nghiệm chẩn đoán vào lúc này. Nếu các nghiên cứu tương lai có cùng kết quả như của chúng tôi và chúng tôi hiểu tốt hơn về cơ chế về các dạng hói đầu và sự liên quan với hormone androgen thì có thể trong tương lai dạng hói đầu có thể đóng góp một phần nhỏ vào việc dự đoán về khả năng bị ung thư tuyến tiền liệt và về mặt lý thuyết nó có thể đóng góp trong thảo luận giữa bác sĩ và bệnh nhân về việc có nên thử PSA cho ung thư tuyến tiền liệt hay không.
Các nhà nghiên cứu, tuy nhiên, cũng thừa nhận nghiên cứu này còn phụ thuộc quá nhiều điều kiện và do đó những người bị hói đầu các loại không nên vì thế mà quá lo lắng về khả năng mình có bị ung thư tuyến tiền liệt hay không.
For magazine only: tạp chí sức khỏe đời sống tuần này xin tạm dừng tại đây. Việt Hà cảm ơn quý vị đã quan tâm theo dõi. Xin quý vị chia sẻ các thông tin và những đóng góp về các vấn đề y tế, sức khỏe đến trang tạp chí sức khỏe đời sống tại email vietha@rfa.org hoặc www.facebook.com/vietharfa
Việt Hà xin chào tạm biệt quý thính giả và xin hẹn gặp lại vào thứ ba tuần tới.
No comments :
Post a Comment