BS. Hồ Ngọc MinhỞ Mỹ có hàng triệu phụ nữ bị chứng són tiểu (urinary incontinence) không thể kiềm chế được. Một số chỉ bị són vài giọt trong khi chạy nhảy hay khi ho, sặc, một số khác lúc nào cũng như bị thôi thúc phải đi tiểu vì nếu không kịp, nước tiểu sẽ tuôn thành dòng ra ngoài. Nhiều người bị cả hai triệu chứng. Chứng són tiểu đưa đến sự khó chịu vì hổ thẹn và là vấn nạn cho không ít phụ nữ.
Thật ra đàn ông lớn tuổi cũng bị són tiểu, nhưng tỉ số chỉ bằng nửa quý bà. Thai nghén và sanh đẻ, tuổi nghỉ kinh và cấu trúc về hệ thống tiểu tiện của phụ nữ làm cho quý bà dễ bị són tiểu hơn là quý ông. Tuy nhiên cả hai giới đều có thể bị són tiểu nếu bị các khiếm khuyết bệnh tật về hệ thống thần kinh, tai biến não, hay mọi sự thoái hoá của cơ thể do tuổi tác.
Để hiểu vấn đề một cách đơn giản, hãy thử tưởng tượng một bong bóng cao su, chứa đầy nước thay vì chứa không khí. Cái bong bóng ấy lại được đặt trong một cái chậu cao su khác, với cái vòi của bong bóng vắt qua thành chậu. Cái bong bóng nước ấy chính là bọng đái của bạn còn cái thau chính là vùng xương chậu hay gọi nôm na là bụng dưới. Để nước tiểu khỏi bị són ra ngoài, cái vòi hay cuống bong bóng phải được khoá lại bằng những bắp thịt vòng tròn và cuống bong bóng hay vòi tiểu phải nằm ở một góc độ tương đối so với bọng đái. Dễ hiểu, vì nếu góc độ đó thẳng thì nước sẽ trào ra. Để cho nước tiểu được nằm yên trong bọng đái, hệ thống thần kinh sẽ điều chỉnh độ co giãn của vòi tháo và của bong bóng. Khi cần tháo nước (đi tiểu) thì hệ thần kinh sẽ làm cho bong bóng co bóp và đồng thời “mở khoá” vòi tháo nước cho nước tiểu thoát ra ngoài.
Chứng són tiểu xảy ra khi hệ thống thần kinh bị yếu hay bị rối loạn làm cho bọng đái co bóp bất thường và vòi tháo nước không được khoá chặt. Són tiểu cũng xảy ra khi các bắp thịt vùng xương chậu bị yếu không khoá được vòi tiểu một cách hữu hiệu, hay bị sa xuống làm thay đổi góc độ của vòi thoát nước khiến nước tiểu thẳng đường thoát ra ngoài. Chứng són tiểu thường xảy ra cho phụ nữ lớn tuổi khi bắp thịt vùng xương chậu bị yếu đi. Tuy nhiên phụ nữ trẻ tuổi cũng có khi bị són nếu bị nhiễm trùng đường tiểu, bị bệnh thần kinh, bị béo phì, hay khi có thai.
Có hai loại són tiểu chính:
1. Stress incontinence (són tiểu vì áp lực): xảy ra khi ho, sặc, nhảy mũi, cười, chạy, nhảy làm tăng áp suất xuống vùng xương chậu và áp lực đặt lên bọng đái. Loại nầy là loại són tiểu thường xảy ra cho phụ nữ. Loại són tiểu này xảy ra khi bắp thịt vòng quanh vòi tiểu hay bắp thịt toàn vùng xương chậu dưới bị yếu đi. Đàn ông ít bị loại này vì vòi tiểu dài hơn và góc độ của vòi tiểu ít bị lệch.
2. Urge incontinence (són tiểu vì bị thôi thúc): xảy ra khi phải đi tiểu không thể kiềm chế, không báo trước, cho dù trong bọng đái có rất ít nước tiểu. Loại này xảy ra khi có các bệnh tật liên hệ đến hệ thống thần kinh.
Một số bệnh nhân bị cả hai chứng són tiểu nếu có triệu chứng và yếu tố nguy cơ của cả hai loại són tiểu.
Tùy theo triệu chứng của bệnh són tiểu, bác sĩ sẽ tìm cách định bệnh và chữa trị cho bạn. Có thể có nhiều thử nghiệm cần làm và việc chữa trị có thể bao gồm những bài tập bắp thịt vùng xương chậu, thuốc men, hay phẫu thuật.
Trong phạm vi bài viết này, tôi xin giới hạn ở những chuyện bạn cần làm và có thể làm được trước khi đi tham khảo với bác sĩ.
Trong nhiều trường hợp, chỉ cần thay đổi lề lối sống, bạn có thể giảm bớt hay kiểm soát được chứng són tiểu.
1. Giảm bớt hay tránh uống hoàn toàn những thức uống có chất caffeine trong đó như cà phê, trà hay nước soda có đường. Nên giới hạn uống rượu, một vài ly một tuần là tối đa.
2. Ăn thức ăn có nhiều chất xơ để giảm bớt chứng táo bón. Vì khi bị táo bón sẽ tạo áp lực lên bọng đái.
3. Không hút thuốc lá, chất nicotine có ảnh hưởng đến sự hoạt động của bọng đái.
4. Tránh lên cân, béo phì. Tăng cân sẽ làm tăng áp suất vùng bụng dưới.
5. Tập thể dục đều đặn và nên tập bắp thịt vùng xương chậu, đặc biệt là bắp thịt chung quanh bọng đái. Phương pháp tập này gọi là “Kegel exercise”, bằng cách chủ động co thắt bọng đái giống như muốn nín và thả ra nhiều lần.
6. Kế hoạch đi tiểu nhiều lần, đúng giờ quy định trước trong ngày, đừng nín lâu.
7. Ghi lại tất cả các triệu chứng xảy ra, số lần, lẫn thể tích nước tiểu bị són để giúp bác sĩ có thể định bệnh.
Sau cùng, nếu bạn bị són tiểu thì không nên mắc cỡ vì chứng bệnh nầy có thể chữa trị tương đối hữu hiệu không bằng cách nầy hay cách khác. Kỳ tới chúng ta sẽ đi sâu vào các phương cách dùng để chẩn bệnh và trị bệnh són tiểu.
No comments :
Post a Comment